Collectieve interventies en e-Health voor meer zelfredzaamheid

Er wordt hard gewerkt aan plannen om de doelen van het GALA te halen en een sterk regionaal preventieplan op papier te zetten. Het stimuleren van de eigen regie en daarmee het bevorderen van zowel de fysieke als mentale zelfredzaamheid van inwoners, loopt hier als een rode draad doorheen. De uitdaging hierbij is echter dat we de komende jaren meer mensen moeten gaan ondersteunen met minder middelen. Veel organisaties kiezen daarom voor een collectieve benadering van begeleiding.

 

 

Collectieve interventies in de hele zorgketen

 

Collectieve interventies bestaan in verschillende vormen en kunnen vanuit verschillende domeinen en instanties georganiseerd worden. Bijvoorbeeld vanuit de GGZ, het wijkteam of de gemeente. Als we het hebben over groepstherapie, verwijzen we meestal naar psychotherapie waarbij een psycholoog of therapeut een kleine groep mensen met vergelijkbare problemen en doelen bij elkaar brengt om steun, inzicht en copingvaardigheden te bieden. Groepsbegeleiding verwijst meer naar sociaal-maatschappelijke groepsactiviteiten, zoals collectieve vaardigheidstrainingen, psycho-educatie en sociale ondersteuning.

 

Al deze groepen kunnen bestaan uit mensen met gedeelde ervaringen, zoals rouwgroepen of verslavingsgroepen, maar ze kunnen ook gericht zijn op specifieke thema’s of doelen, zoals een gezondere leefstijl, zelfstandig wonen, zelfvertrouwen of stressmanagement. Collectieve interventies is over het algemeen de verzamelnaam voor groepstherapie en -begeleiding. 

 

Naast het feit dat het vanzelfsprekend minder geld, tijd en mankracht kost dan individuele therapie, zijn er vanuit de deelnemers ook redenen om in de toekomst vaker voor collectieve interventies te kiezen. Toegang hebben tot sociale steun heeft volgens verschillende onderzoeken een onmiskenbaar beschermend effect op zowel fysieke als mentale veerkracht (Ozbay, 2007). De interactie en feedback binnen een groep kan deelnemers bijvoorbeeld waardevolle nieuwe inzichten geven die zij niet zouden krijgen bij individuele therapie. Het besef dat andere mensen soortgelijke problemen hebben draagt bovendien bij aan normalisatie, waardoor het gevoel van eenzaamheid kan verminderen en deelnemers meer verbinding aangaan met hun buurtgenoten. 

 

E-health als ondersteuning van collectieve interventies

 

De combinatie van het collectieve en het digitale opent nieuwe perspectieven voor zorg en welzijn, waarbij de voordelen van groepssessies verder worden versterkt met de inzet van e-health. Waar een bredere inzet van collectieve interventies op zichzelf al veel kan opleveren, zal de toevoeging van e-health de weg naar preventie en zelfredzaamheid nog meer versnellen. 

 

Zo is in een systematische analyse uit 2022 gekeken naar de resultaten van 21 studies met in totaal 2438 deelnemers, die de effecten van collectieve e-health-interventies op mentale gezondheid onderzochten (Currie et al., 2022). Over het algemeen toonden de resultaten aan dat live groepsinterventies, geleid door gezondheidsprofessionals, matige verbeteringen in angst en matige tot kleine verbeteringen in mentale gezondheid kunnen bewerkstelligen bij volwassenen in de gemeenschap. Opvallend is dat in gevallen waar er naast live groepsinterventies ook e-health werd aangeboden, de verbeteringen in angst- en depressieklachten nog hoger waren.

 

De inzet van e-health kan dus zeker bijdragen aan het succes van collectieve interventies. Uiteraard is volledige digitalisering van groepsbegeleiding in de meeste situaties niet wenselijk of haalbaar, maar het kan een waardevolle toevoeging zijn aan fysieke bijeenkomsten. We zetten de belangrijkste voordelen hieronder voor je op een rij.

 

Eigen regie en zelfmanagement:

E-health-tools, zoals online programma’s en vragenlijsten, stellen deelnemers in staat om meer eigen regie te nemen over hun proces. Tijdens de bijeenkomst kan de groep samen een eerste stap van een online programma doorlopen. Vervolgens kunnen deelnemers thuis in hun eigen tempo verder leren en reflecteren, waardoor ze zelfredzamer worden. De succesfactor van de collectieve interventie verschuift op deze manier van alleen de impact van de fysieke bijeenkomsten, naar meer eigen inzet van de deelnemers.

 

Veilige en vertrouwelijke omgeving:

E-health-tools kunnen deelnemers een veilige en vertrouwelijke omgeving bieden om te oefenen met nieuwe vaardigheden of informatie te verkrijgen zonder de druk van een groepssituatie. Als deelnemers het lastig vinden om zich tijdens groepssessies kwetsbaar open te stellen, is online lotgenotencontact een laagdrempelig alternatief om toch steun te zoeken bij elkaar en vertrouwen op te bouwen tussen de fysieke bijeenkomsten door.

 

Inclusiviteit en flexibiliteit:

Deelnemers hoeven dankzij e-health niet altijd fysiek aanwezig te zijn bij een bijeenkomst. Dit vergroot de toegankelijkheid en maakt deelname, via bijvoorbeeld videobellen, mogelijk voor mensen die anders wegens reisafstanden of mobiliteitsproblemen niet kunnen meedoen. Als deelnemers een sessie online kunnen bijwonen of terugkijken, wordt tevens de impact van een gemiste fysieke bijeenkomst door bijvoorbeeld ziekte beperkt.

 

Continuïteit tussen sessies:

E-health draagt bij aan een naadloze overgang tussen groepssessies doordat deelnemers thuis de informatie uit de bijeenkomsten terug kunnen lezen. Via videobellen kunnen follow-up gesprekken plaatsvinden, en huiswerkopdrachten kunnen tussen de fysieke bijeenkomsten door worden gemaakt. Dit bevordert de continuïteit tussen de groepssessies en laat deelnemers ook voor en na de sessies nadenken over het thema, waardoor zij beter voorbereid naar de bijeenkomsten komen.

 

Aan de slag!

 

Ben je benieuwd geworden hoe jouw organisatie collectieve interventies kan optimaliseren met e-health? Vraag dan direct een proefaccount aan of plan een vrijblijvend gesprek in met onze e-Health Adviseur Kevin Hofman.