4DKL – VierDimensionale KlachtenLijst
De 4DKL is een vragenlijst voor zelfbeoordeling die vier dimensies van veel voorkomende psychopathologie meet: distress, depressie, angst en somatisatie. De 4DKL is ontwikkeld in de huisartsenpraktijk. Het hoofddoel is om onderscheid te maken tussen stressgerelateerde syndromen en psychiatrische stoornissen.
De 4DKL kan zowel in de klinische praktijk worden gebruikt, vooral in de huisartsenpraktijk en de arbeidsgeneeskunde, als in onderzoek.
Auteur
Berend Terluin, MD, PhD
Voor wie is de vragenlijst bedoeld?
Adolescenten en volwassenen (vanaf 15 jaar)
Wat meet de vragenlijst?
De Distress-schaal meet niet-specifieke symptomen van psychopathologie, variërend van zorgen en prikkelbaarheid tot vermoeidheid en demoralisatie. Als een algemene niet-specifieke component is distress altijd onderdeel van de symptomatologie van angst- en depressieve stoornissen, waarin distress gepaard gaat met specifieke symptomen van angst of depressie. Distress alleen, of in combinatie met somatisatie, is kenmerkend voor ongecompliceerde stressgerelateerde syndromen die vaak in de huisartsenpraktijk voorkomen. De Distress-score wordt door huisartsen geassocieerd met elke psychosociale diagnose die bij patiënten wordt vastgesteld.
De Depressie-schaal meet ernstige anhedonie (onvermogen om plezier te voelen) en depressieve gedachten, waaronder zelfmoordgedachten, symptomen die kenmerkend zijn voor depressieve stoornissen. De Depressie-score geeft de kans op een depressieve stoornis aan.
De Angst-schaal meet gegeneraliseerde angst, paniek en fobische angst, symptomen die specifiek zijn voor de angststoornissen. De Angst-score geeft de kans op een of meer angststoornissen aan.
De Somatisatie-schaal meet een reeks veelvoorkomende fysieke symptomen, waarvan bekend is dat ze verband houden met angst of psychopathologie. Voorbeelden zijn hoofdpijn, hartkloppingen, misselijkheid en spierpijn. Matige niveaus van somatisatie gaan vaak gepaard met psychische distress die niet noodzakelijk pathologisch is. Hoge somatisatie weerspiegelt pathologische psychologische mechanismen zoals ‘sensibilisatie’, ziektekenmerken en angst voor de gezondheid. De Somatisatie-score wordt geassocieerd met het vermoeden van de huisarts van een psychosociale achtergrond bij patiënten met lichamelijke symptomen.
Afnametijd
10 minuten